Geschiedenis

Wie waren de 277.VGD?



Een korte geschiedenis van de 277. Infanterie- en Volksgrenadierdivision.


Onze reenactmentvereniging beeldt de 277. Volksgrenadierdivision uit. Deze eenheid werd op 4 september 1944 in Hongarije opgericht. Daar het in feite slechts om een naamsverandering van de 277. Infanteriedivision ging, bestond de eenheid eigenlijk al vanaf 17 november 1943. De 277. Infanteriedivision werd op dat moment in Kroatië opgericht. De eenheid had haar opleidings- en vervangingseenheden in Wehrkreis XVII Wenen, ze bestond dus bijgevolg voor een heel groot deel uit Oostenrijkers. Deze nieuwe divisie werd opgebouwd met zowel nieuwe rekruten als ervaren soldaten uit ontbonden eenheden. De kern werd overgenomen van de aan het oostfront gedecimeerde 262. Infanteriedivision, eveneens verbonden aan Wehrkreis XVII. Generalleutnant Helmuth Huffmann was de eerste divisiecommandant.


In januari 1944 verplaatste de divisie zich naar de zuidkust van Frankrijk, waar ze verder opgebouwd werd en instond voor kustverdediging. De divisiestaf was gevestigd in Narbonne. Aanvankelijk moest de eenheid ruim honderd kilometer kustgebied voor haar rekening nemen, van Agde tot de Spaanse grens. Dit gebied werd verkleind toen in april 1944 de 272 Infanteriedivision zich aan haar rechterflank, tegen de Spaanse grens vestigde. De 277ste werd geloofd omdat haar genietroepen meer dan 100.000 mijnen gelegd hadden in een maand tijd, het record van Frankrijk. Op 15 april 1944 werd Huffmann als divisiecommandant vervangen door Generalleutnant Albert Praun.


De 277. infanteriedivision werd tot een grootte van 15.000 man uitgebouwd, de meerderheid van de soldaten was zeer jong en onervaren. De divisie kwam materiaal tekort en was zeer immobiel, ze bezat geen vrachtwagens, enkel paardenkarren. Vooral toen de Geallieerde invasie van Normandië dichterbij kwam, begon de divisie last te krijgen van het Franse verzet. Bij één incident werden vijftien Duitse soldaten gedood of verwond. Zestien verzetsleden zijn door de krijgsraad van de 277ste in Beziers ter dood veroordeeld. Het dorp Capestang dat in het bereik van de divisie viel, werd omsingeld en doorzocht waarbij veel wapens een explosieven gevonden werden. De divisiecommandant Praun weigerde echter de gevonden schuilplaatsen te verbranden. De gebeurtenissen in Beziers en Capestang werden bekend gemaakt en er volgden geen verdere incidenten meer.


In juli 1944 werd de 277. Infanteriedivision naar Normandië verplaatst. Ze werd zuidwestelijk van Caen ingezet waar ze tegen de Britten vocht. De divisie liep hierbij aanzienlijke verliezen op. Op 10 augustus verkreeg Oberst Wilhelm Viebig het bevel over de divisie. Zijn naam zou het symbool van de 277. Volksgrenadierdivision inspireren: een V met een zwaard door. De 277. Infanteriedivision had geen officieel teken, vaak werd het teken van de 262. Infanteriedivision gebruikt, een afbeelding van de Stephansdom in Wenen.


De Geallieerde legers hebben in Normandië een grote omsingeling doorgevoerd die bekend staat als de Kessel von Falaise. In totaal werden 15 Duitse divisies waaronder de 277ste omringd, op 18 augustus 1944 sloot de ring zich. De gevechtssterkte van de divisie was tot minder dan de helft teruggedrongen. Het lukte om uit de omsingeling te breken, zij het wel met enorme verliezen. Een groot deel van het medisch personeel en de gewonden werden achtergelaten alsook het meeste materiaal. De omsingeling van Falaise behoorde tot de grootste verliezen van het westelijke front. Stafofficier Von Wangenheim heeft deze omsingeling met de catastrofe van Stalingrad vergeleken. In een rapport van 1 september 1944 werd het aantal overgebleven manschappen van de 277. Infanteriedivision op ongeveer 1.700 geschat. De divisie weigerde bevelen om defensieve stellingen in te nemen op te volgen, wat voor grote spanningen zorgde met het korpscommando. Uiteindelijk werd toch het bevel gegeven om via België naar Duitsland terug te trekken.

 

Op 10 september bereikte de divisie Nové Zámky in Slovakije, toenmalig Hongarije. Daar was op dat moment een andere divisie in opbouw: de 574. Volksgrenadierdivision. Ze smolt samen met de resten van de 277. Infanteriedivision en het geheel werd hernoemd naar 277. Volksgrenadierdivision. Het Duitse leger kampte met een groot tekort aan manschappen, terwijl een gewoon infanterieregiment drie bataljons telde, waren het er nu slechts twee. De kleinere aantallen werden gecompenseerd door de divisie de modernste wapens te geven. De soldaten werden met veel volautomatische en halfautomatische wapens uitgerust. De artillerie werd echter nog steeds door paarden voortgetrokken. De nieuwe eenheid zou begin november klaar moeten zijn, maar het was een echte uitdaging om in deze korte periode een eenheid op te bouwen. Er moest sterk bespaard worden op munitie, brandstof en andere voorraden, waardoor er geen grootschalige gevechtsoefeningen werden houden. Uiteindelijk zou de 277. VGD ongeveer 10.000 man tellen. Op 29 oktober klonk het marsbevel en verplaatste de eenheid zich naar Noordrijn-Westfalen in het westen. De 277. VGD nam stellingen aan de Westwall in, aanvankelijk tussen Wahlerscheid en Losheim. Dit werd als een rustig front beschouwd waar de divisie eerste frontervaringen kon opdoen. Later verschoof het zich bij het uitbreken van de slag om het Hürtgenwald in december iets meer naar het noorden van Udenbreth naar Huppenbroich. Dit werd als een rustig front beschouwd en de divisie moest enige ervaringen met de vijand opdoen. Er werden met redelijk succes enkele Amerikaanse aanvallen afgeslagen.


De 277. Volksgrenadierdivision werd naar Udenbreth en Hollerath verplaatst vanwaar het op 16 december aanviel in het kader van het Ardennenoffensief (voor Hollerath was dit meer specifiek vanaf de zogenaamde Hollerather Knie, waar vandaag een monument voor de 277. VGD staat). De eenheid moest als onderdeel van het zesde pantserleger tussen Luik en Eupen marcheren om de rechterflank te beschermen, ze was het meest noordelijk gelegen van alle aanvalseenheden. De divisie slaagde er op 19 december 1944 in om met hulp van de 12de SS pantserdivisie het Belgische dubbeldorp Rocherath-Krinkelt in te nemen, de verliezen lagen echter hoog. De aanval in het noorden stokte en de eenheid stelde zich nu defensief op. Haar front zou bijna een maand onveranderd blijven. De sterkte van de eenheid lag ongeveer op 70%, maar de verliezen aan ervaren officieren waren enorm. De divisie werd slechts in staat geacht tot beperkte verdediging. Er was een groot gebrek aan munitie en de eigen onmacht werkte zeer demoraliserend. Het tekort aan manschappen bleef de divisie parten spelen, er werd veel vervanging uit Marine- en Luftwaffe-eenheden geleverd, ook veel leden uit het artillerieregiment werden naar de infanterie overgeplaatst. Het verliep moeizaam om deze ongemotiveerde mensen tot infanteristen om te scholen.


Eind januari vielen de Amerikanen weer aan en poogden ze de 277. VGD te omsingelen, de eenheid kon echter uitbreken. Op 2 februari 1945 werd aan de Westwall weer stelling ingenomen, tussen Miescheid en westelijk van Hellenthal. Op 8 februari stagneerde het front enigszins, de gevechtskracht van de eenheid was in deze periode snel achteruitgegaan. De infanterie telde ongeveer 1.000 man en de artillerie beschikte slechts over drie vierde van haar kanonnen. Deze verliezen waren niet meer te compenseren en een herorganisatie van de eenheid drong zich op. Grenadier Regiment 991 werd afgeschaft en de Grenadier Bataillonen werden tot slechts twee Kompanien teruggevoerd. De eenheid trok zich langzaamaan terug richting de Rijn waarbij het soms tot zware gevechten kwam. Tegen 8 maart 1945 wordt de sterkte van de divisie op 300 man geschat. Op 9 maart werd de divisiestaf waaronder Generalmajor Viebig in Niederlützingen gevangen genomen. Slechts een handvol man slaagde erin om de Rijn over te steken. De resten van de 277. VGD werden in de 272. VGD ondergebracht. De 277. VGD was praktisch onbestaande, maar de formele opheffing gebeurde pas op 31 maart 1945.

Bronnen:

  • Wingolf Scherer en Ernst-Detlef Broch, Untergang. Kampf und Vernichtung der 277. Division in der Normandie und in der Eifel, Helios-Verlag, 2005

http://www.helios-verlag.com/zeitgeschichte/titel/untergang.html


  • Wingolf Scherer, Wiederkehr. Fotos und Aufzeichnungen von Infanteristen der 277. ID/ VGD aus den Kämpfen in Frankreich (Normandie) und in der Eifel 1944/1945, Helios-Verlag, 2008

http://www.helios-verlag.com/zeitgeschichte/titel/wiederkehr.html


  • Traces of war, Monument 277. Volksgrenadier Division, Kaj Metz, 2013

http://nl.tracesofwar.com/artikel/9939/Monument-277-Volksgrenadier-Division.htm?p=2


  • 389ID, Wehrkreise und Entwicklung, Wehrkreise Stand 1943, 2013

http://www.389id.de/sonstiges/Wehrkreise.html


  • Balsi, Die 277, Volks-Grenadier-Divsion, 2013

http://www.balsi.de/Weltkrieg/Einheiten/Divisionen/Volksgrenadier-Divisionen/277-VGD-Startseite.html


  • Balsi, 262, Infanterie-Divsion, 2013

http://www.balsi.de/Weltkrieg/Einheiten/Divisionen/Infanterie-Divisionen/262-ID.html